Sırbistan'ı sarsan saldırı!

Milliyet'ten Kıvanç El'in haberine göre İkinci Dünya Savaşı’nın ardından gerçekleşen en büyük katliama sahne olan, 8 bin 372 Boşnak’ın öldürüldüğü Srebrenitsa’da geniş katılımlı bir anma töreni düzenlendi. Başbakan Ahmet Davutoğlu CHP, MHP ve HDP’li milletvekilleri ile katıldığı anma törenlerinde alkışlarla karşılandı. Anma töreninden sonra gerçekleşen cenaze namazı için Srebrenitsa’ya katılan liderler mezarlığa geçti. Farklı toplu mezarlardan son 1 yılda çıkarılan ve DNA testi ile kimlikleri tespit edilen 136 kurban da dün toprağa verildi. Müslüman olmayan liderler için ayrı bir yer hazırlanırken buraya götürülen Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç, son anda linçten kurtuldu. Vuçiç’i onlarca vatandaş taşlarken, onlarcası da üzerine saldırmaya çalıştı.

‘Korkunç bir suç’

Sırp korumaların araya girmesiyle Vuçiç, yaka paça makam aracına kaçırıldı. Vuçiç dün Sabah saatlerinde yaptığı açıklamada Srebrenitsa’da yaşananları ‘korkunç bir suç’ olarak tanımlamıştı. Sırbistan’da geçtiğimiz haftalarda bir caddeye katliamın en önemli sorumlularından Ratko Mladiç’in adı verilmişti. Savaş döneminde BM askerlerinin üs olarak kullandığı ve Boşnak erkekleri Sırp askerlerine teslim ettiği eski akü fabrikasında oluşturulan anı defterine de anma törenine katılan liderler katliamla ilgili düşüncelerini yazdı. Törene Başbakan Davutoğlu’nun yanı sıra katliam döneminde ABD Başkanı olan Bill Clinton, bir dönemin ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitaroviç, Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor, Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vuyanoviç, Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov ve Sırbistan Başbakanı Vuçiç de katıldı.

Türk bayrakları

Soykırım kurbanlarının yakınları ile yakınlarını yalnız bırakmamak için on binlerce vatandaş da Srebrenitsa’ya aktı. Bosna Hersek’in yanı sıra başta Türkiye olmak üzere Almanya, İngiltere, Hırvatistan, Sırbistan, Japonya gibi birçok ülkeden on binlerce insan Srebrenitsa’daki törenlere akın etti. Bir gün önceden kente gelerek burada geceleyen binlerce vatandaşa, sabahın erken saatlerinden itibaren Srebrenitsa’ya gelen vatandaşlar da katıldı. Mezarlığa gelen kurban yakınları, sevdiklerinin mezarı başında dua edip, gözyaşı döktü. Törende çok sayıda Türk bayrağı da dikkati çekti.

Beraber gömüldüler

Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen cenaze töreninin ardından toprağa verilecek 136 kurbanın en yaşlısı öldürüldüğünde 75 yaşında olan Yusuf Smayloviç. Smayloviç, oğlu ve torunu ile birlikte toprağa verildi. Bu yıl defnedilen isimler arasında öldürüldüklerinde henüz reşit olmayan 18 kurban da yer aldı. Cenaze töreni sırasında binlerce vatandaş gözyaşlarını tutamazken kurbanların yakınları da zor anlar yaşadı.

Potoçari Anıt Mezarlığı’nda defnedilen soykırım kurbanlarının sayısı da 6 bin 377’ye yükseldi. Sırp askerleri 8 bin 372 Boşnak erkeği 3 gün içinde katletmişti.

‘Tüm dünya için uyarı’

Liderler, Potoçari Anıt Mezarlığı’ndaki cenaze töreninden önce, ilk  olarak soykırım kurbanları için hazırlanan Anı Odası’nı ziyaret etti. Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor, 'geçmişin değiştirilemeyeceğini ancak daha iyi ve aydınlık bir gelecek inşa edilmesi gerektiğini' söyledi.

Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitaroviç de burada bir soykırım işlendiğinin ve bu soykırımın kabul edilmesi gerektiğini ifade etti. Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vuyanoviç ise Srebrenitsa’nın sonsuz bir acı ve tüm dünyaya bir uyarı olduğunu vurguladı.

Taş gözlüğünü kırdı

Sırbistan Başbakanı Vuçiç’e atılan taşlardan biri başına geldi. Vuçiç’in gözlüğü kırıldı. Davutoğlu, protestoyu “Vucic, Sırbistan Başbakanı olarak burada bulunmakla bir şekilde suçun hem sorumluluğunu üstlenmiş hem de bu suçla ilgili bir özür beyanında bulunmuş oluyor” diyerek yorumladı. Belgrad’a dönen Vuçiç yine de Boşnaklara ‘el uzatacağını’ belirtti. Vuçiç savaş yıllarında “Her Sırp için 100 Müslüman öldüreceğiz” demişti.

Srebrenitsa’da ne olmuştu?

Birleşmiş Milletler’in Bosna Savaşı sırasında güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa’yı 11 Temmuz 1995’te savaş dönemindeki Sırp Cumhurbaşkanı Radovan Karaciç ve Sırp komutan Ratko Mladiç komutasındaki birlikler işgal etti. Bölgedeki Hollandalı BM güçlerinden 30’a yakın asker rehin alınırken Sırplar kendilerine müdahale edilmesi halinde 30 Hollanda askerinin öldürüleceğini açıkladı. Hollandalı birliklere sığınan 14 yaş üstü Boşnak erkekleri, götürdükleri ormanlık alanlarda katledilerek Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşadığı en büyük katliamı gerçekleştirdi. Bir hafta boyunca süren katliamda Boşnaklar, depolarda, fabrikalarda, evlerde kurşuna dizilerek öldürüldü ve toplu mezarlara gömüldü. Toplam 8 bin 372 Boşnak erkeğin katledildiği Srebrenitsa’da halen tüm kurbanların cenazelerine ulaşılamadı.