10 maddede neden cumhurbaşkanlığı?
İki sistem arasındaki 10 fark neler?...
Yeni Şafak'tan Fazlı Şahan'ın haberine göre işte iki sistem arasındaki 10 fark:
HIZLI YÜRÜTME
Parlamenter: Çift başlı yönetim var. Yürütme içinde siyasi krizler çıkabilir.
Cumhurbaşkanlığı: Tek başlı bir hükümet modeli. Yürütme hızlı ve esnek karar alır.
Parlamenter: Koalisyon ve hükümetin kurulamaması ihtimal dahilinde.
Cumhurbaşkanlığı: Koalisyon ihtimali yok.
KUVVETLER AYRILIĞI NET VE KESKİN
Parlamenter: Kuvvetler ayrılığı zayıf ve yumuşak. Özellikle yasama ve yürütme arasında keskin bir kuvvetler ayrılığı yok.
Cumhurbaşkanlığı: Kuvvetler ayrılığı net ve keskin.
CUMHURBAŞKANI HALKA KARŞI SORUMLU
Parlamenter: Hükümet doğrudan halka değil, Meclis'e karşı sorumlu.
Cumhurbaşkanlığı: Yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı doğrudan halka karşı sorumlu.
YÜRÜTME ETKİSİNDEN UZAK YASA
Parlamenter: Yasama organı, büyük ölçüde yürütme organının istekleri doğrultusunda yasa çıkarır. Yürütme organı dışında kalan partilerin yasamaya etkisi azdır.
Cumhurbaşkanlığı: Parlamento, yürütmenin etkisinde olmadan yasa yapar.
Parlamenter: Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alabilir. Yasama-yürütme iç içedir.
Cumhurbaşkanlığı: TBMM üyeleri, Bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alamaz.
MECLİS DENETİMİ
Parlamenter: Denge ve denetim mekanizması belirsiz ve zayıftır.
Cumhurbaşkanlığı: Meclis Cumhurbaşkanını denetler.
Parlamenter: Meclisten güvenoyu alamayan hükümet düşer. Bu durumda yönetim boşluğu oluşur.
Cumhurbaşkanlığı: Kabineyi Cumhurbaşkanı oluşturur. Hükümet doğrudan ve kısa sürede kurulur. Meclisten güvenoyu alma zorunluluğu yoktur.
SİYASİ VE EKONOMİK İSTİKRAR
Parlamenter: İktidar partisi, yargı kararı ve Meclis oylamasıyla kapatılabilir ve bu durumda hükümet düşer.
Cumhurbaşkanlığı: Yürütme organı olan Cumhurbaşkanı ve kabinesi parti kapatmalarından etkilenmez.
Parlamenter: Erken seçimler sık sık gündeme gelebilir, bu süreçte istikrar tesisi zorlaşır.
Cumhurbaşkanlığı: Yasama ve yürütme seçimleri belirlenen
tarihlerde ve birlikte yapılır. Siyasi ve ekonomik istikrara katkı sağlar.
HIZLI YÜRÜTME
Parlamenter: Çift başlı yönetim var. Yürütme içinde siyasi krizler çıkabilir.
Cumhurbaşkanlığı: Tek başlı bir hükümet modeli. Yürütme hızlı ve esnek karar alır.
Parlamenter: Koalisyon ve hükümetin kurulamaması ihtimal dahilinde.
Cumhurbaşkanlığı: Koalisyon ihtimali yok.
KUVVETLER AYRILIĞI NET VE KESKİN
Parlamenter: Kuvvetler ayrılığı zayıf ve yumuşak. Özellikle yasama ve yürütme arasında keskin bir kuvvetler ayrılığı yok.
Cumhurbaşkanlığı: Kuvvetler ayrılığı net ve keskin.
CUMHURBAŞKANI HALKA KARŞI SORUMLU
Parlamenter: Hükümet doğrudan halka değil, Meclis'e karşı sorumlu.
Cumhurbaşkanlığı: Yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı doğrudan halka karşı sorumlu.
YÜRÜTME ETKİSİNDEN UZAK YASA
Parlamenter: Yasama organı, büyük ölçüde yürütme organının istekleri doğrultusunda yasa çıkarır. Yürütme organı dışında kalan partilerin yasamaya etkisi azdır.
Cumhurbaşkanlığı: Parlamento, yürütmenin etkisinde olmadan yasa yapar.
Parlamenter: Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alabilir. Yasama-yürütme iç içedir.
Cumhurbaşkanlığı: TBMM üyeleri, Bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alamaz.
MECLİS DENETİMİ
Parlamenter: Denge ve denetim mekanizması belirsiz ve zayıftır.
Cumhurbaşkanlığı: Meclis Cumhurbaşkanını denetler.
Parlamenter: Meclisten güvenoyu alamayan hükümet düşer. Bu durumda yönetim boşluğu oluşur.
Cumhurbaşkanlığı: Kabineyi Cumhurbaşkanı oluşturur. Hükümet doğrudan ve kısa sürede kurulur. Meclisten güvenoyu alma zorunluluğu yoktur.
SİYASİ VE EKONOMİK İSTİKRAR
Parlamenter: İktidar partisi, yargı kararı ve Meclis oylamasıyla kapatılabilir ve bu durumda hükümet düşer.
Cumhurbaşkanlığı: Yürütme organı olan Cumhurbaşkanı ve kabinesi parti kapatmalarından etkilenmez.
Parlamenter: Erken seçimler sık sık gündeme gelebilir, bu süreçte istikrar tesisi zorlaşır.
Cumhurbaşkanlığı: Yasama ve yürütme seçimleri belirlenen
tarihlerde ve birlikte yapılır. Siyasi ve ekonomik istikrara katkı sağlar.