Yılmaz Özdil yazdı: "Görünmez goril"
Yılmaz Özdil'in Sözcü Gazetesi'nde yayınlanan bugünkü yazısı...
Etrafımızda olup bitenleri nasıl gördüğümüzle, gözümüzün önünde yaşananları nasıl algıladığımızla alakalı popüler bir deney var.
Harvard Üniversitesi'nde gerçekleştirildi.
Farklı yaşlarda ve farklı eğitim seviyelerinde 228 kişiye bir dakikalık video izletildi.
Videoda, kızlı-erkekli altı üniversite öğrencisi vardı, üçünün üstünde siyah tişört, üçünün üstünde beyaz tişört vardı, iki basketbol topu vardı, bir top beyaz tişörtlü takımda, bir top siyah tişörtlü takımdaydı, üniversitenin koridorunda sanki maç yapıyormuş gibi, yer değiştire değiştire, birbirlerinin arasında dolaşarak paslaşıyorlardı, birbirlerinin topuna müdahale etmeden, beyazlar beyazlara, siyahlar siyahlara pas veriyordu.
İzleyenlere görev verildi, “dikkatle bakın lütfen, beyaz tişörtlü gençlerin birbirleriyle kaç pas yaptığını sayacaksınız, yerden sektirilen paslar dahil” denildi.
İzlediler.
Bir dakikalık video bitti.
İzleyenlere sordular, kaç pas yapıldı?
Hemen hepsi şak diye bildi, 15 pas yapıldı.
Doğruydu, 15 pas yapılmıştı.
Bunun üzerine ikinci soruyu sordular, gorili gördünüz mü?
İzleyenlerin yarısı gördüm dedi.
Öbür yarısı şoke oldu, “Hangi goril?” diye cevap verdi!
Halbuki, bir dakikalık videonun ortalarına doğru bir yerde, ekranın sağ tarafından simsiyah goril kıyafeti giymiş biri giriyor, paslaşan gençlerin arasında dokuz saniye boyunca dolaşıyor, sonra ekranın solundan çıkıp gidiyordu.
Beyaz tişörtlere odaklanan, pürdikkat şekilde beyaz paslaşmaları sayanların yarısı, simsiyah gorili farketmiyordu!
“Görünmez Goril” adıyla kitap haline getirilen bu deney, farklı ülkelerde sayısız defa tekrarlandı, inanılması gerçekten güç ama, her defasında aynı oransal sonuca ulaşıldı, hiçbir görme bozukluğu olmayan her iki kişiden biri, gözünün önündeki gorili görmüyor.
Hem görmüyor, hem görmediğine inanamıyor!
★
Bilimsel literatürde “istem dışı körlük” deniyor buna.
Halk arasındaki tabirle, bakar kör.