Besin zehirlenmesi tatili kabusa çevirmesin!

Akşam Gazetesi'nden Yasemin Miras'ın yazısı...

Yaz mevsiminde en büyük sorunlardan bir tanesi de gıda zehirlenmesidir. Gıda zehirlenmelerinin olumsuz etkileri birkaç saatte geçebileceği gibi günlerce de sürebilir. Artan sıcaklar dolayısıyla yemeklerin uygun ortamlarda ve sıcaklıklarda saklanması daha zordur. Dikkatsizlikle sofrada unutulan pilav tenceresi, birkaç saat açıkta bırakılmış süt veya uygun çözdürülmemiş et nedeniyle kendinizi hastanede bulabilirsiniz. Besinlerin satın alındıktan sonra uygun şekilde saklanması, pişirilmesi, soğutulması gıda zehirlenmelerinin oluşmasını engeller. Artmış bir yemeği tekrar saklamakta da oldukça özenli davranılması gerekir. 

ATEŞLİ ZEHİRLENME UZUN SÜRER

Gıda zehirlenmeleri genelde iki şekilde ortaya çıkar. Ya besinlerin içerisindeki zararlı bakterilerin tüketimiyle ya da bakterilerin ürettikleri zehirli maddelerin besinlere bulaşmasıyla oluşur. Besin tüketiminden sonra karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler ortaya çıkıyorsa kişi gıda zehirlenmesi geçiriyor olabilir. Ateş görülmeyen gıda zehirlenmeleri genelde 5–6 saat sonra bitmiş olur. Ateşli gıda zehirlenmeleri ise daha uzun süre devam eder. 

Yapılan bir araştırmada, gıda zehirlenmelerine en sık yol açan etmenin üretim hataları olduğu gözlenmiştir. Besinleri doğru pişirmek ve doğru saklamak, güvenli gıdanın en önemli koşuludur. En çok gıda zehirlenmesine neden olan besinler beslenme biliminde “potansiyel riskli besinler” adını verdiğimiz yiyeceklerdir. Bu riskli besinler; et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, patates, et salataları, salata sosları, pirinç ve çeşitli tahıl ürünleri, mayonez, kabuklu deniz ürünleri, elma ve havuçtur. Kış aylarında sıklıkla kullanılan konserveler de uygun koşullarda üretilmez ve saklanmaz ise gıda zehirlenmelerine yol açabilir. 

Yaz aylarında gıda zehirlenmesi yaşamamak için neler yapmalıyız? 

Besinleri elinize almadan önce, elinizi iyice yıkayın. Yiyecekler buzdolabında uygun şekilde saklamalısınız. Özellikle  et ve sebzeler birbirine temas etmemesine özen gösterin. Pişmiş besinleri, sıcakta değil serin yerlerde bekleterek soğutmalısınız. Çiğ tüketilecek sebze ve meyveleri akan su altında iyice yıkandıktan sonra tüketmelisiniz. Yemekleri kapağı açık olarak bekletmemelisiniz. Et ve sebzelerin kesme tahtası ve et bıçağı ayrı olmalı. Aynı tahtayı kullanmamalısınız. Çiğ eti kestikten ve doğradıktan sonra kesme tahtasını sıcak su ve sabunla iyice yıkamalısınız. 

Etlerin buzunu akan su altında, buzdolabında veya mikrodalga fırında çözdürmelisiniz. Kalorifer üzeri veya açık ortamda et çözdürmek zararlı bakterileri artırır. Çözdürdüğünüz eti tekrar dondurmamalısınız. Pişirdiğiniz yiyeceklerin artan kısımları buzdolabında 24 saatten fazla bekletmemelisiniz. 

ET VE BALIK İYİ PAKETLENMELİ

Yumurtaları buzdolabına  yıkamadan yerleştirin. Kullanımdan hemen önce yıkamalısınız. Yumurtayı yıkadığınızda, yumurtada bulunan gözle görülmeyen delikler kabuk üzerinde bulunan mikropların yumurtanın içine geçmesine neden olabilir. Et, tavuk ve balıklar iyi paketlenmiş bir şekilde buzdolabına konulmalıdır. Paketten sızacak et sularının başka bir besine teması gıda zehirlenmelerine yol açabilir. Sebzeleri yıkayıp kurulandıktan sonra uygun şekilde sebzelik bölümüne yerleştirin. Çamurlu ve kirli besinleri buzdolabınıza koymayın. Gıda zehirlenmelerinin önüne geçmenin en kolay yolu mutfağınızda temizliğe ve sıcaklıklara dikkat etmektir. Çünkü mutfak yüzeylerinde çok sayıda bakteri yaşar. Bu nedenle saklama dolapları, kesme tahtaları, bıçaklar ve mutfak bezleri risk altındadır ve hep temiz tutulmalıdır.

Yasemin MİRAS / Akşam Gazetesi