"Erken uyarı sistemi bir an önce kurulsun" çağrısı

Karadeniz’de bazı derelere kurulan Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı sisteminin, tüm bölgede en kısa sürede faaliyete geçirilmesi istendi.

"Erken uyarı sistemi bir an önce kurulsun" çağrısı

Milliyet Gazetesi'nden Mert İnan'ın haberine göre kış öncesi olası taşkın felaketlerine karşı uzmanlar, Trabzon ve Rize’de pilot uygulaması hayata geçirilen Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Sistemi’nin, tüm bölgede faaliyete hazır hale getirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı sisteminin DSİ tarafından 2 yıl önce pilot il seçilen Trabzon’daki Fol Deresi ile Rize’deki Gündoğdu Deresi’ne yerleştirildiğini belirten DSİ eski yöneticisi ve Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, şunları anlattı:

‘Kurulumda gecikildi’

“Taşkınlara karşı daha hızlı tedbir alınması için erken uyarı sistemi, ultrasonik sensörün uyarı göndermesi ile ani su yükselmelerini anında bildirirken, ekiplerin de felaket alanına hızlı müdahalesini öngörüyor.

Sistem sayesinde AFAD ekipleri ve iş makinelerinin afet bölgelerine hızlıca sevk edilmesi ve bölgenin tahliyesi amaçlanıyor. Ancak bu sistemin kurulumunda geç kalındığını Batı Karadeniz’deki taşkın felaketinde açıkça gördük. Sistemin ivedi olarak kurulması gerektiği Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından 2 yıl önce hazırlanan 'Batı Karadeniz Havzası Taşkın Yönetim Planı'nda yeralıyor. Sistemin 2023’e kadar kurulması planlanıyor ancak söz konusu tarihe kadar birçok sel ve taşkın felaketi yaşanabilir” dedi. 

‘Afet bilinci gerekli’

Doğu Karadeniz’e 125 taşkın erken uyarı istasyonu kurulmasını planlandığını sözlerine ekleyen Yıldız, “Projede dere yataklarındaki su yükselmeleri ve bunların yerleşim yerlerini tehdit etme durumu anında tespit edilerek ilgili birimlerle yöre halkının uyarılması ve gerekli tedbirleri alması birincil hedef. Sistemi kurmanın yanı sıra vatandaşların felaket anında nasıl davranacağı bilinmiyor. Eğitim ve tatbikatlar olmadan erken uyarı sisteminin anlamı olmaz. Sadece ‘taşkın geliyor’ diye anons yetmez. Vatandaşların doğrudan bilgilendirilmesine yönelik  çok hızlı hayata geçirilmeli” diye konuştu.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay da, erken uyarı sisteminin tam kapasite hayata geçirilmediğine dikkat çekerek, “Daha da önemlisi vatandaş olası afet durumunda ne yapacağını bilmiyor. Sistem havza veya dere yatağında su yükselmesi durumunda erken uyarı vererek ilgili birimlere sinyal yollayacak. Havzaya göre 5 ile 60 dakika öncesinden uyarı sinyalleri gönderilecek. Ancak bu tek başına yeterli değil. İnsanların afetlerde nasıl davranacaklarına dair eğitim ve tatbikatlar yapmazsanız her şey kağıt üzerinde kalır” ifadelerini kullandı.

Yeni erken uyarı sistemleri kurulmalı

Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün 2 yıl önce hazırladığı “Batı Karadeniz Havzası Taşkın Yönetim Planı”nda Bartın, Karabük, Zonguldak, Bolu, Düzce, Ereğli kent merkezlerinde de taşkın erken uyarı sistemlerinin kurulması gerektiği belirtildi. Planda, “Havzanın güney bölümünde, yüksekte yer alan yerleşimlerde yaşanan taşkınlarda kar erimesinin payı büyüktür, bu sebeple Düzce, Bolu, Çankırı, Karabük, Bartın ve Kastamonu il sınırları içinde Kar Gözlem İstasyonu kurularak bu istasyonların erken uyarı sistemine dahil edilmesi gerekmektedir” görüşleri sıralanıyor.