Kayak kazalarına dikkat!..
Uludağ Üniversitesi (UÜ) Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr.Hakan Gür, kayak yaralanmalarının yüzde 75-80'inin düşmekten kaynaklandığını belirterek, "Ayarsız şekilde başkalarının kayağını kullanmak, yaralanma riskini yüzde 800 artırır" dedi.
Gür, kayak sporuna başlamadan önce çok iyi kondisyona sahip
olunması gerektiğini kaydederek, kayak yapmanın çabukluk, kuvvet,
dayanıklılık ve aerobik yetenek istediğini anlattı.
Yaralanma riskini azaltabilmek için söz konusu özelliklerin
geliştirilmesine yönelik çalışılması gerektiğini aktaran Gür,
1970'li yıllara göre yaralanmalardaki düşüşlerde teknolojik
ekipmanların önemli rolü olduğunu dile getirdi.
"Özellikle bağlamalar çok önemli" diyen Gür, şöyle
devam etti:
"Bağlamalar kayakçının boy, kilo, kayak düzeyi, geçmişi ve
kondisyon düzeyine göre ayarlanmalıdır. Çalışmalar göstermiştir ki
bir düşüşü takiben kayakların çıkmasından dolayı bağlamalarda
yapılan sıkılaştırmalar, takip eden düşmelerde kayakların ayaktan
çıkmasını engelleyerek ciddi yaralanmalara neden olmaktadır.
Teknolojideki radikal değişiklikler, özellikle rekreasyonel
sporcuların kayaklarını daha iyi kontrol etmeleri ve daha rahat
dönüş yapmalarına olanak sağlayacak duruma gelmiştir. Daha sert ve
yüksek konçlu yapısı ile kayak botları ise vücut hareketini daha
doğru ve hızlı şekilde kayağa aktarma olanağı vermektedir. Bütün
bunlar da kayakçıya kayaklarını daha iyi kontrol etme şansı
tanımakta, daha iyi kaymasını sağlamakta ve düşme, dolayısıyla
yaralanma riskini azaltmaktadır.
YÜZDE 80 DÜŞMEKTEN YÜZDE 20 ÇARPIŞARAK
YARALANIYOR
Yüksek ve sert botlar her ne kadar kaval kemiği kırıkları, ayak
bileği sorunlarını azaltmış olsa da buna paralel diz sorunlarında
dramatik artışlara neden olmaktadır."
Kayak yaparken yaralanmalara neden olan etkenlere de değinen Gür,
"Kayak yaralanmalarının yüzde 75-80'i düşmekten
kaynaklanıyor. Çarpışmalar ise yüzde 10-20'lik yer işgal
etmektedir. Kayak liftleri yüzde 1-9'luk oranla diğer yaralanma
nedenidir. Özellikle liftlerden biniş ve iniş sırasında
yaralanmalar olmaktadır. Yorgunluk, kötü kayma tekniği, kontrolü
kaybetmek, hızlı kaymak, ekipman yetersizlikleri, kurallara uymamak
ise bu nedenlerin oluşmasında önemli etkenlerdir. Sık görülen
yaralanmalar arasında ise değişik bölge kemik kırıkları, bağ
zorlanmaları, diz ve diz kapağı çıkıkları, el, başparmak ve omuz
yaralanmaları ile kafa travmalarıdır" ifadesini
kullandı.
DOĞRU KAYAK YAPMA
TEKNİKLERİ
Gür, kayağa yeni başlayanları aceleci olmamaları, doğru kayma
tekniğini öğrenmeden kalabalık ve zor parkurlarda spor yapmamaları
konusunda uyardı.
"Doğru kayma teknikleri için gerekli dersler
alınmalı" diyen Gür, şöyle konuştu:
"Gerekli ve doğru ekipmanları temin edip kişisel
özelliklere uygun hale getirmeli. Fiziksel olarak hazır olunmalı.
Yorgun ve isteksiz olunduğunda kaymaya devam etmemeli. Hızlı
kaymaktan çok, düzgün teknikle kaymaya konsantre olunmalı. Diğer
kayanlarla yarışma eğiliminde olmamalı. Yaralanmalardan korunmak
için düşme tekniklerini öğrenmeli. Kafa yaralanmalarından korunmak
için kask takmalı. Kayak pisti kurallarına uyulmalı. Ekstrem hava
ve zemin şartlarında kaymaktan kaçınmalıdırlar. Ayarsız şekilde
başkalarının kayağını kullanmak, yaralanma riskini yüzde 800
artırır."
Gür, bir kaynağa göre dünyada yıllık kayak yaralanmalarının 525 bin
civarında olduğunu, bunların yüzde 10-20'sinin ön çapraz bağ
yaralanmalarının oluşturduğunu aktardı.
Bağ yaralanmalarının üçte birinin ameliyat gerektirdiğine işaret
eden Gür, "Bin kayak yapılan gün başına yaralanma oranı ise
2-3 olarak ifade edilmektedir. Buna karşın Dünya Sağlık Örgütünün
rakamlarına göre her gün yaklaşık 3 bin 500 kişi trafik
kazalarından hayatını kaybediyor. Her yıl on milyonlarca kişi
trafik kazalarından yaralanmaktadır. Dolayısıyla kayak
yaralanmalarını trafik kazalarıyla karşılaştırmak doğru bir
yaklaşım olmayabilir. Kayak kaynaklı ölüm oranı ise 1,5 milyonda 1
olarak ifade edilmektedir. Egzersizde travma kaynaklı ölüm çok
nadirdir. Bütün branşlarda ölümle sonuçlanan egzersiz kaynaklı ani
ölümler sıklıkla yüzde 80 kalp kaynaklıdır ve 100 binde
1-2'dir" diye konuştu.
HÜRRİYET İNTERNET SİTESİ