4 milyar dolarlık sektör!

Türkiye’de 2003’te alkollü içki piyasasının özelleştirilmesinin ardından yapılan içki yatırımları ve ortaya çıkan yeni markalar, alkollü içecek pazarının ekonomik büyüklüğünü yaklaşık 4 milyar dolara ulaştırdı. Yüksek orandaki ÖTV ve KDV nedeniyle içki fiyatlarının artmasını fırsat bilen sahteciler, büyüyen pazardan daha fazla rant sağlayabilmek için, merdiven altı üretimini gizli bir sektöre çevirdi. Yasadışı üretimin ekonomik boyutları tam olarak ölçülemese de, gümrük kaçağı ve sahte içkiler nedeniyle sektörün her yıl 1.5 milyar doların üzerinde zarar ettiği, devletin de milyonlarca lira vergi kaybına uğradığı ifade ediliyor.

EN BÜYÜK PAZAR TURİZM BÖLGELERİ

Sahte ya da kaçak içki şebekelerinin en büyük pazarı ise otellerin tamamına yakınının her şey dâhil sistemiyle çalıştığı ve içkinin fazla tüketildiği turizm bölgeleri. Turizmciler, sahte ve kaçak içkiyle mücadeledeki en önemli adımın, içkideki vergilerin düşürülmesi olduğuna dikkat çekiyor. Kaçakçılık ve sahteciliğin önüne geçmek için bilye kapak, hologram ve bandrol uygulamasına geçilse de sahte içki üreten şebekelerin her önlemi aştığı yaşanan ölümlerle kendini gösteriyor.

HAYALİ ŞİRKETLERE BİNLERCE BANDROL

Konunun uzmanları, Bodrum’da 4 Rus’un ölümüne neden olan içkileri ithal eden iki şirketin de hayali adresler gösterip Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (TAPDK) 656 bin bandrol temin etmesini denetimde yetersizliğin göstergesi olduğunu söylüyor. Hayali şirketlerle TAPDK’dan çok sayıda bandrol alan kaçakçılar, bunların az bir bölümünü ithal ettikleri içkilerde, çoğunluğunu ise merdivenaltı sahte içki imalatında kullanıyor. Gerçek bandrol kullanılarak satışa sunulan sahte içkilerle denetimden kurtulmak ve müşteri bulmak kolaylaşıyor. Bu tespit, Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nın (KOM) son yıllardaki faaliyet raporlarında açıkça anlatılıyor. Sahte içki üretenler ayrıca, piyasadan topladıkları boş içki şişelerini doldurup piyasaya sürmeyi ve sahte bandrol basımını da yaygın bir yöntem olarak kullanıyor.

2005’TE 30 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

2005 yılında 12’si İstanbul’da olmak üzere yurt çapında 30 kişi metil alkolden üretilen sahte içki nedeniyle yaşamını yitirdi. Dönemin CHP İzmir milletvekili Hakkı Ülkü ve 51 milletvekili, ‘İçki kaçakçılığı ve sahte içki imalatının nedenleri, işleyişi ve sonuçlarının araştırılması ve alınacak önlemlerin belirlenmesi’ amacıyla bir Meclis Araştırma Komisyonu kurulması için TBMM Başkanlığı’na önerge verdi fakat böyle bir komisyon kurulmadı. 2009 yılında Bursa’da 9 kişinin, Antalya’nın Kemer İlçesi’nde ise tatil için gelen 3 Alman gencin sahte içkiden ölmesi üzerine bu kez CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen harekete geçti ve 19 milletvekili ile birlikte Meclis’e önerge verdi. Talep yine, sahte içki üretimi ve satışına karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili bir araştırma komisyonu kurulmasıydı fakat bu öneri de dikkate alınmadı.

METANOL KULLANILIYOR

Son olarak 4 Rus rehberin hayatını kaybetmesine, 1’inin ise beyin ölümüne neden olan olayda da tüketilen içkilerde yüksek oranda bulunan metil alkol (metanol) olduğu saptandı. İspirtonun renksiz hali olan metil alkol, alkollü içkilerde kullanılan etil alkolden 3 kat daha ucuza piyasadan kolaylıkla temin edilebiliyor. Metil alkolün merdivenaltı üretiminin yanı sıra gümrük kaçakçılığı yoluyla da yurda girdiğini belirtmek gerekiyor.

Metil alkolden şişesini 3 TL’ye üretip, 5 TL daha ucuza satıyorlar

Sahte içki, metil alkol, su ve renklendirici kullanılarak üretiliyor. Bir şişe sahte içkinin, kapak ve şişe fiyatı da dâhil olmak üzere tüm maliyeti ortalama 2-3 TL’yi buluyor. Sahteciler, ürettikleri bu içkileri ise piyasa fiyatından 3-5 TL ucuza satarak elden çıkarıyor. Türkiye’de sıklıkla sahte rakı üretimi görülse de, son dönemlerde şebekeler, daha fazla kazanç bırakan viski üretimine ağırlık veriyor.

5 MİLİLİTRESİ BİLE KÖR EDİYOR

Odun talaşının damıtılmasıyla elde edilen metil alkol, endüstride, boya inceltici, teksir makine sıvısı, antifriz, cam temizleyici olarak da kullanılıyor. Metil alkolün, 5 mililitresi, gözdeki optik sinir ve retina tabakasına büyük zarar verip körlüğe neden olabiliyor. 40 mililitre (bir bardak) ve fazlası ise öldürücü oluyor. Metil alkol alanlarda, 36 saat içinde, kas güçsüzlüğü, ciddi kusmalar, karın üst bölgesinde ağrı, ishal, baş ağrısı, görme bozuklukları, beyin ödemi, kardiyak ve solunum yetersizliği gibi şikâyetler görülüyor. Erken müdahale yapılmadığı takdirde koma ve ölüm kaçınılmaz oluyor. Bir insanın, yudumladığı içkinin metil alkol içerip içermediğini anlaması ise mümkün değil.