'Muhteşem Yüzyıl'a erkekler neden tepkili?
Doç. Hülya Uğur Tanrıöver: "Osmanlı'nın padişahını harem düşkünü gösterdiği, savaşlardaki kahramanlıklarını es geçtiği için eleştirilen diziye en çok erkekler karşı çıktı. 'Padişah öpüşür mü, padişah çocuğuyla oynar mı?' dediler."
2010’lı Yıllarda Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Konferansı’nda konuşan Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Doç. Hülya Uğur Tanrıöver, medyanın dilini eleştirerek, günümüzde .şiddeti güçlendiren uygulamaların başında medyanın geldiğini belirtti. Tanrıöver, kadının verilişinde en büyük 5 yanlışı şu şekilde sıraladı:
1-Yok sayarak
2-Doğal varlıklarıyla temsil etmeyerek
3-Emeğini yok sayarak
4-Kendi bireysel özellikleriyle değil first lady, şehit eşi,
terörist annesi gibi erkekler üzerinden gelen kavramlarla
tanımlayarak
5-Bilim adamı, iş adamı, uzay adamı, ’akil adamlar’ gibi eril bir
dil kullanarak
’ARKA KAPAK GÜZELİ’
Tüm bu kelime ve görüntüler birleşerek cinsiyet ayrımcılığı
derinleştiriliyor, böylece meşrulaştırılan şiddete doğru gidiyor.
Kullanılan dilde dikkat çekici ayrıntılar da var. ’Kişi’ sözcüğü
çoğunlukla ’erkek’leri tanımlarken, kadınları anlatmak için her
haberde ’kadın’ veya -Türkçe’de kullanımı yanlış olmakla birlikte-
’bayan’ sözcükleri özellikle kullanılıyor. Örneğin, bir trafik
kazası haberindeki dile dikkat çekiyor Tanrıöver; ’kadın sürücünün
ezdiği bayan öldü’. Ölen kişi ’bayan’, çünkü yaşı genç ve bakire
olabilir, üstelik suçsuz. Fakat sürücü hatalı konumda ve bu sebeple
’kadın’ denerek ’kadınlar’ için kötü bir imaj oluşturulma yoluna
gidilmiş. Genel olarak cinsellik içeren haberlerde çekici bir güç
olarak kullanılan kadınların, yaptığı iş veya sosyal statüsü ne
olursa olsun veriliş şekli aynı. ’Arka kapak güzeli’nin de, dünya
literatürüne Türk medyası tarafından kazandırıldığını hatırlatmakta
fayda var...
Hülya Uğur Tanrıöver, yaptığı konuşmada 3. sayfa sorununa da değindi. ’Pantolon cinayeti, eski koca vahşeti’ gibi tanımlarla cinayetlere sebep gösterilerek meşrulaştırılmaya çalışıldığını belirten Tanrıöver, şunları ekledi: "Şiddete uğrayan kadınlar için ’dayak yedi’ deniyor. Sanki dayak çok lezzetli bir yemekmiş gibi..."
İZDİVAÇ PROGRAMLARINA ’SOSYAL İŞLEV’
VURGUSU
Hepimizin bildiği gibi ailenin yüceltilmesi, kadının büyük oranda
yalnızca ailenin bir ferdi olarak gösterilmesi, toplumun her
alanında olduğu gibi medyada, haberlerde, dizilerde de var.
Tanrıöver, bu vurguyu ’en kötü aile, en iyi ailesizlikten iyidir’
cümlesiyle özetliyor. Bu da tabii aile içi şiddeti temellendiren
bir şey. Dizier ve haberlerin yanısıra, bir çok TV programı da bunu
destekliyor. Özellikle de izdivaç programları... Hülya Uğur
Tanrıöver, RTÜK Başkanı’nın izdivaç programlarıyla ilgili olarak
söylediklerini hatırlatıyor: “Sosyal işlevleri olduğundan dolayı
destekliyoruz”. Sosyal yapımız gereği evlenmeliyiz, ne şekilde
olursa olsun...
MUHTEŞEM YÜZYIL’A ERKEKLER NEDEN İTİRAZ
EDİYOR?
Tanrıöver, henüz yayınlanmaya başlamadan önce yarattığı
tartışmalarla gündeme gelen Muhteşem Yüzyıl dizisiyle ilgili ise
şunları anlattı:
“Muhteşem Yüzyıl’ın yayınlandığı gün ve saatte, 4 kanalda ona alternatif diziler varken, diğer tüm kanallarda bu diziyle ilgili tartışma programları vardı. Osmanlı’nın padişahını harem düşkünü gösterdiği, savaşlardaki kahramanlıklarını es geçtiği için eleştirilen diziye en çok erkekler karşı çıktı. ’Padişah öpüşür mü, padişah çocuğuyla oynar mı?’ dediler.
Ben Meral Okay’a teşekkür ederim, harem gibi bir yüzkarasını ortaya çıkardığı için. O kadınların, eril iktidardan pay alabilmek için nasıl erkeksi bir yarışa girdiklerini göstermiş. Peki erkekler neden rahatsız? Çünkü kadınlar bu diziyi, ’ne bulabiliriz’ diye izliyor. Bu da erkekleri korkutuyor...
“AİLEYİ KORUMA UCUBESİ”
Medya kuruluşlarının okur temsilcileri var. Sembolik şiddeti dahi
özendirici bir şey görürseniz şikayet edin, tepkinizi bildirin.
RTÜK Kanunu’ndaki ’aileyi koruma’ ucubesine karşı mücadele etmek
için herkesin desteğini bekliyoruz. Takip etmek ve uyarmak
şart.
Ece Göksedef