Rahim ağzı yarası
Rahim ağzı yarası
Rahim ağzı kanseri olduğu gibi şimdi rahim ağzı yaraları sorun her
hangi bir belirti yaşadığınız halde hiç beklemeden kadın doğum
uzmanlarına başvurun. Geçmesini beklersek sorun daha çok
büyür..
Kadınların yarısından fazlası hayatının bir döneminde bu hastalığa
yakalanır. Yaşı ne olursa olsun cinsel yönden aktif her kadın
servisit için uygun bir adaydır.
Kasık ağrısı ve vajinal akıntısı olan kadınların çoğunda başka bir
hastalıkla bir arada ya da tek başına servisit bulunabilir.
Belirtileri diğer pek çok hastalığa benzediği ve spesifik
yakınmalar yaratmadığı için kişinin kendi kendine servisitten
şüphelenmesi zordur. Genelde başka bir nedenden dolayı yapılan
jinekolojik muayene ile fark edilir.
Belirtiler
Servisitin ilk belirtisi adet kanamasının bitişini takip eden
dönemde ortaya çıkan vajinal akıntıdır. Diğer belirtiler arasında
anormal vajinal kanama, kaşınma, vajinada yanma, ilişki esnasında
ağrı, ilişki sonrasında kanama, idrar yaparken yanma ve bel ağrısı
bulunur.
Hafif vakalarda herhangi bir bulgu olamayabilir ancak olay
ilerledikçe kötü kokulu ve iltihabi bir akıntı ortaya çıkar.
Uzamış ve tedavi edilmemiş bir servisit mukus (serviks salgısı)
yapısını kötüleştirerek spermlerin servikal kanala girişini
bozabilir ve bu şekilde kısırlığa yol açabilir.
Kısırlık tedavisinin ilk aşaması serviks ve vajendeki
enfeksiyonların düzgün şekilde giderilmesidir.
Servisiti olan kadın gebe kalırsa da düşük ve erken doğum riskleri
vardır. Ayrıca bu tür annelerden doğan bebeklerde doğum sonrası
akciğer ve göz enfeksiyonları da normalden daha fazla görülür.
Tanı
Yalnızca bir jinekolojik mauyene bile önemli derecede fikir
vericidir. Servikste en sık karşılaşılan problemler; Servisit
(Resim 2) ve Servikal “ektoprion” denilen iç epitelin dışa
taşınması durumlarıdır (Resim 3).
Servisit, yani serviksin iltihabı, vücudun normal çalışan savunma
mekanizmalarının bir sonucu gelişir.
Herhangi bir dokuda yaralanma, irritasyon ya da enfeksiyon
olduğunda beyaz kan hücreleri yani akyuvarlar o bölgeye göç ederler
ve bu bölgedeki kan akımı artar. Bu olay serviskte olduğunda,
normalde açık pembe olan serviks kızarır ve şişer. Bu durum
muayenede yara şeklinde görülebilir.
Servisit tanısı genelde jinekolojik muayene ile konsa da tanıdan
emin olmak ve kesin tanı koyabilmek için bazı ek tetkikler
gerekebilir.
Serviksteki lezyonları tanımak çok önemlidir. Nitekim bazan Serviks
kanseri de özellikle erken evrede servikal yaralar ile
karıştırılabilmektedir.
Servisit Tanısında Kullanılan Testler
Smear
Servikal enfeksiyonu ve erken dönem serviks kanserinin taramasında
kullanılır.
Smear her kadının yılda bir defa yaptırması gerek son derece basit
ancak bir o kadar da önemli bir testtir. Muayene sırasında, rahim
ağzı salgısından ince bir fırça ile sürüntünün alınıp bir cam
üzerine yayılarak patolojik incelemenin yapılması işlemlerini
içerir. Son derecede ağrısız ve basit bir işlemdir.
Biopsi
Eğer rahim ağzı ileri derecede anormal görünüyor ise lokal anestezi
altında şüpheli alanlardan serviks biopsisi (parça alımı)
yapılabilir.
Eğer tek bir alan belirlenemiyorsa saat 3,6,9 ve 12 hizalarından
biopsi alınır ve patolojik incelemeye gönderilir.
KolposkopiRahim ağzının ve vajenin ışık altında büyütece benzer bir
optik alet yardımı ile incelenmesidir.
Şüpheli alanları daha kolay ortaya çıkarmak için kolposkopi öncesi
rahim ağzı bir takım kimyasal maddeler ile silinir ve daha sonra
boyanır. Dokunun boya tutmadaki farklılıklarına göre biopsi
alınacak yer tespit edilir.
Kolposkopi ile rahim ağzındaki kılcal damarların yapıları da
değerlendirilir ve anormal damarlanma olup olmadığı saptanır. Bu
damarlanma değişiklikleri servisit ile kötü huylu hastalıkların
ayrımında önemlidir.
Servisit NedenleriServisitin başarılı şekilde tedavi edilebilmesi
altta yatan nedeninin tanımlanması ile ilgilidir. Eğer buna neden
basit bir irritan (tahriş edici) madde ise bu maddenin
kullanılmaması sorunu çözecektir.
Altta yatan sebep bir enfeksiyon ise uygun şekilde antibiyotik
tedavisi servisit problemini de çözecektir.
Servisite neden olan en önemli üç mikroorganizma klamidya, gonore
ve trikomonasdır. Bunun dışında bazı allerjik maddeler de bu duruma
yol açabilir.
Servisit Tedavisi
Eğer servisit durumu uzamış veya altta yatan etkenin tedavisine
rağmen tabloda gerileme yoksa bu bölgedeki anormal hücreleri tahrip
etmek için bazı küçük cerrahi girişimler yapılabilir.
En sık kullanılan koterizasyon (yakma), krioterapi (dondurma) ve
lazer tedavileridir.
Her üç metotta da amaç aynıdır: iltihabi dokunun öldürülerek
yaranın adeta dağlanması.
KoterizasyonKoterizasyon ısı yardımı ile tahrip etmektir. Halk
arasında bu işleme “yara yakma” adı verilir.
Kronik servisitteki en eski ve en klasik yöntemdir. Kalem şeklinde
bir probun ucundan elektrik akımı geçirilerek ısı elde edilir.
Bir kaç dakika süren işlem esnasında çok hafif ağrı olabilir.
Nadiren koter sonrası oluşan nedbe dokusu rahim ağzı kanalında
tıkanmalara yol açabilir.
Kriyoterapi
Krioterapi ise sıvı karbondioksit veya azot yardımı ile anormal
dokuların dondurulmasıdır. Buna da halk arasında “yara dondurma”
ismi verilir.
Kotere göre bazı avantajları vardır. Daha az ağrıya neden olur ve
daha kontrollü bir doku tahribine olanak tanır.
Daha az nedbe dokusu oluşmasını sağlar. Bu nedenle servikal kanalda
daralmaya yol açmaz.
Tabanca şeklinde bir cihaz ile uygulanır. Bu tabancanın ucunun
değdiği yerler donar. İşlem herhangi bir anestezi uygulanmadan
yapılır. Son derece basit ve bir kaç dakika süren bir işlemdir.
Lazer
Dokuların lazer ile tahrip edilmesidir. Kriyoterapiye bir üstünlüğü
yoktur.
Tedavi şekli ne olursa olsun hücrelerin tahrip edilmesini takiben
1-2 hafta kadar süren kirli bir vajinal akıntı görülür. Bu süre
zarfında lekelenme şeklinde kanamalar olabilir, bu nedenle
işlemlerden sonra 3-4 hafta kadar cinsel ilişkiden kaçınmak
gerekir. Tamamen iyileşme bazen 6-8 hafta kadar zaman alabilir.
Servisitten Korunmak İçin Önlemler
*Servisitten korunmak ya da erken dönemde teşhis edilmesini
sağlamak için bazı basit önlemler yeterlidir.
*Çok emin olmadığınız kişiler ile ilişkiye girmeyin. Partnerinizde
gonore belirtileri varsa hemen doktorunuzla görüşün. Şüpheli
ilişkilerinizde prezervatif kullanın.
* Vajinal akıntı varlığında muayene olmayı geciktirmeyin.
Herhangi bir şikayetiniz olmasa bile yılda bir kez jinekolojik
muayeneden geçin ve mutlaka smear aldırın.
* Kokulu tampon, deodorant, pudra gibi irritan maddeleri asla
kullanmayın.
* Vajen içini suyla veya sabunla kesinlikle yıkamayın. Çünkü o
bölgenin doğal asidik bir ortamı vardır. O ortamın bozulması sizi
enfeksiyonlar açısından riske atacaktır.
* İç çamaşırlarınızı sık sık değiştirin ve sentetik olmayan
pamukluları tercih edin.
* Tuvalet sonrası temizliğinize dikkat edin. Her zaman önden arkaya
doğru silin, arkadan öne değil.
Servisit Kronikleşirse…
Serviks enfeksiyonu kronikleşirse servikal kanal etrafında Naboth
bezlerinde kistleşmeler yapabilir. Bu durumda dondurma ve yakma
işlemeri gerekli hale gelebilir.