Kanser tedavisinde çığır açan 4 gelişme!

Bugün'de yer alan habere göre kanser sıklığı dünya genelindeki hemen her ülkede yıllık yüzde 1-2 oranında bir artış gösteriyor.

Tedavisi mümkün olmayan kanser türlerinde veya ileri evre kanserlerde bile, hastalığın artık uzun süreli kontrolü sağlanabiliyor.

Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, son yıllarda hem yaşam süresini uzatan, hem de kalitesini artıran tedavideki gelişmeleri anlattı.

1- AKILLI İLAÇLAR

Kla­sik ke­mo­te­ra­pi ilaç­la­rın­da kan­ser hüc­re­le­ri­nin bö­lü­ne­rek ço­ğal­ma­sı ön­le­nir­ken, sağ­lık­lı olan hüc­re­le­rin ço­ğal­ma­la­rı da kıs­men en­gel­len­miş olu­yor­du. Has­ta­da kan de­ğer­le­ri dü­şü­yor, saç dö­kü­lü­yor, bu­lan­tı-kus­ma olu­şu­yor­du. Tıp dün­ya­sı, he­de­fe yö­ne­lik te­da­vi, ya­ni “a­kıl­lı ilaç­la­r” ge­liş­tir­di. He­de­fe yö­ne­lik te­da­vi; kan­ser hüc­re­si­nin ya­şa­ma­sı, bü­yü­me­si ve­ya ya­yıl­ma­sın­da kri­tik öne­me sa­hip gen ve­ya pro­te­ini dur­dur­mak üze­re dü­zen­le­ni­yor.  Nor­mal hüc­re­ler­de bu­lun­ma­yıp, kan­ser hüc­re­le­rin­de yer alan he­def­le­ri be­lir­le­yen bu yön­tem son 10 yı­lın en önem­li ge­liş­me­si.

SAÇLAR DÖKÜLMÜYOR

Te­da­vi­de­ki ba­şa­rı ora­nı­nı yüz­de 15 ka­dar ar­tı­ran he­de­fe yö­ne­lik ilaç­lar; me­me, ba­ğır­sak, ak­ci­ğer kan­se­ri ve re­nal hüc­re­li (böb­rek) kan­ser­ler baş­ta ol­mak üze­re pek çok kan­ser tü­rün­de ba­şa­rıy­la uy­gu­la­nı­yor. Saç dö­kül­me­si ço­ğu has­ta­da gö­rül­mü­yor. Kan de­ğer­le­rin­de düş­me ve ba­ğı­şık­lı­ğın bas­kı­lan­ma­sı so­ru­nu ya­şan­mı­yor, bu­lan­tı-kus­ma  çok az gö­rü­lü­yor.

2- İMMÜNOTERAPİ

On­ko­lo­jik te­da­vi­ler­de son bir­kaç yıl­da ön pla­na çı­kan im­mü­no­te­ra­pi te­da­vi­sin­de amaç; has­ta­nın ken­di sa­vun­ma sis­tem­le­ri­nin ye­ni­den ak­ti­ve ol­ma­sı­nı, do­la­yı­sıy­la has­ta­lık­la mü­ca­de­le et­me­si­ni sağ­la­mak. İm­mü­no­te­ra­pi uzun sü­ren kli­nik ya­rar sağ­la­ya­bi­li­yor. Ör­ne­ğin cilt kan­se­ri olan me­la­nom­da bu yön­tem­le ya­şam sü­re­si uzu­yor,  has­ta uzun dö­nem ha­yat­ta ka­la­bi­li­yor. Me­la­nom­da baş­la­yan ça­lış­ma­lar hız­la di­ğer kan­ser­le­re yö­nel­di. İm­mü­no­te­ra­pi te­da­vi­si­nin ak­ci­ğer kan­se­ri te­da­vi­sin­de ya­şam sü­re­sin­de uza­ma sağ­la­dı­ğı gös­te­ril­di ve stan­dart te­da­vi ola­rak 2015 yı­lın­da ye­ri­ni al­dı.

3- KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ TEDAVİ

On­ko­lo­ji ala­nın­da­ki di­ğer önem­li ge­liş­me de, ki­şi­sel­leş­ti­ril­miş te­da­vi. Yön­tem ki­şi­nin ve tü­mö­rün ge­ne­tik özel­lik­le­ri­ne gö­re te­da­vi se­çi­mi be­lir­li­yor. Et­kin­li­ği yük­sek, yan et­ki­si az ol­du­ğu için has­ta­ya da­ha faz­la kon­for su­nu­yor. Bu yön­tem­le ki­şi­nin ve tü­mö­rün ge­ne­tik özel­lik­le­ri be­lir­le­ne­rek o has­ta­lık için en uy­gun ila­cın se­çi­mi ya­pı­la­bi­li­yor. Kan­ser hüc­re­si mo­le­kü­ler dü­zey­de in­ce­le­ne­rek 50’den faz­la ge­ne­tik de­ği­şik­lik açı­sın­dan so­nuç­lar el­de edi­le­bi­li­yor. Bu sa­ye­de kan­ser hüc­re­sin­de sap­ta­nan ge­ne­tik de­ği­şi­me uy­gun ilaç se­çi­le­rek et­kin­li­ği yük­sek te­da­vi be­lir­le­ne­bi­li­yor. Özel­lik­le ak­ci­ğer kan­se­ri için ulus­la­ra­ra­sı reh­ber­ler­de bu test­ler öne­ril­iyor.

4- KANSERİ ÖNLEYİCİ İLAÇ TEDAVİSİ

Me­me ve yu­mur­ta­lık kan­se­ri gi­bi has­ta­lık­lar­da yük­sek risk grup­la­rı­nı sap­ta­yıp, ön­le­yi­ci ilaç te­da­vi­si uy­gu­la­na­bi­li­yor. 2014’te ya­yın­la­nan ça­lış­ma­lar­da; me­me yo­ğun­lu­ğu yük­sek, ai­le öy­kü­sü olan ve me­me de­ği­şik­lik­le­ri sap­ta­nan 4 bin yük­sek risk­li ka­dın­da ilaç kul­la­nı­mıy­la 5 yıl için­de kan­se­ri ge­li­şi­mi­nin yüz­de 50 oran­da azal­dı­ğı sap­tan­mış.